ΒΑΣΙΛΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ. Η ιστορία πίσω από ένα τραγούδι.

Η Ευδοκία Αβέρωφ με τον άντρα της Στέργιο Τζοαννόπουλο,1884.

Βασιλαρχόντισσα είναι το παρανόμι της Ευδοκίας-Δούκως Αβέρωφ, κόρης του Νικολάκη Αβέρωφ, αδελφού του ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ.

Η Δούκω μαζί με την συνοδό της Ελένη Καραγιάννη απήχθησαν στις 17 Ιουλίου 1884, ανήμερα του πανηγυριού της Αγίας Μαρίνας, από τους λήσταρχους Θυμιογάκη και Τακοβαγγέλη. Οι ληστές ζήτησαν για λύτρα το βάρος της Δούκως σε χρυσάφι, της δε Ελένης σε ασήμι. Οι δυο κοπέλες ελευθερώθηκαν ύστερα από 17 μέρες στο βουνό, μόλις πληρώθηκαν τα λύτρα. Η Δούκω ήταν παντρεμένη με τον Στέργιο Τζοαννόπουλο, δικηγόρο. Πέθανε το 1936 και άφησε αξιόλογο κληροδότημα υπέρ αγαθοεργών σκοπών στο Μέτσοβο και στην Αθήνα.

Ο Θυμιογάκης, μετά την απαγωγή, κατέφυγε στο Παπαζλή Αξαρίου, στην Μικρά Ασία. Με τα χρήματα των λύτρων, αγόρασε χωράφια και κοπάδια και έκανε οικογένεια. Παντρεύτηκε την κόρη του εκεί δημάρχου, Παναγιώτη Κλάρα,Ευαγγελία. Λίγο αργότερα συνελήφθη και στάλθηκε στα Γιάννινα, καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση και όχι σε θάνατο, χάρη στην κατάθεση της Δούκως. Ελευθερώθηκε με χάρη το 1908 και επέστρεψε στο Παπαζλή.

Το σπίτι τους στα Γιάννινα, από το αρχείο του Φ.Γιωβάννη

Όταν αποβιβάστηκαν οι ελληνικές δυνάμεις στη Μικρά Ασία το 1919, έγινε αντάρτης καπετάνιος και πολέμησε ηρωϊκά εναντίον των τσετών. Έπεσε στη μάχη, τον Αύγουστο του 1919, ενώ η κόρη του παρασημοφορήθηκε για την πολεμική της δράση στο πλευρό του πατέρα της.
Πληροφορίες από το βιβλίο της Τατιάνας Αβέρωφ, Το Ξέφωτο, Αθήνα 2000.