"Δέλβινο και Τσαμουριά"

Ιστορικό τραγούδι της Ηπείρου

Το τραγούδι "Δέλβινο και Τσαμουριά" παρουσιάζεται σε πολλές μορφές.

Με διαφορετικό ασφαλώς περιεχόμενο, εάν εξαιρέσουμε τους δύο πρώτους εισαγωγικούς στίχους. Το τραγούδι αναφέρεται στις αποφάσεις του συνεδρίου του Βερολίνου (1878), και της ειδικής διάσκεψης του Βερολίνου (1880), που μεταξύ άλλων καθόριζαν ως νέα συνοριακή γραμμή Ελλάδας - Τουρκίας, τη γραμμή του Πηνειού - Καλαμά.

Αποφάσεις, οι οποίες, κατά την πάγια τακτική της, δεν έγιναν αποδεκτές από την Τουρκία, με αποτέλεσμα το ζήτημα των συνόρων να παραμείνει για χρόνια άλυτο και να πιέζει Έλληνες, Τούρκους και Αλβανούς για την Ήπειρο.

Δέλβινο και Τσαμουριάδεν τα δίνουν τα παιδιάγια νιζάμ του βασιλιάτου σουλτάνου στη Μπαρμπαριάτο Χριστό που προσκυνούνεμον' γι αυτόν θα πολεμούνεΔέλβινο κι ΑργυροκάστροΤι έχεις στην καρδιά μας άστρο

Δέλβινο και Τσαμουριά

δεν τα δίνουν τα παιδιά

μες τη μαύρη ξενητιά

Δέλβινο κι αγιοι Σαράντα

Δυο στολίδια είστε πάντα

Τεπελένι Τεπελένι

πόλη έμορφη γραμμένη

Τεπελένι και Αυλώνα

Της αγάπης η κορώνα

Αργυρόκαστρο καημένο

Μες τον κόσμο ξακουσμένο

Το τραγούδι εκφράζει τα συναισθήματα των απλοϊκών ανθρώπων κατά του Βασιλέως Γεωργίου Α΄, στη φαντασία των οποίων καθίστατο τρομερός, και λόγω της πολυτεκνίας του πίστευαν ότι έμελλε να κατακτήσει ολόκληρη την Τουρκία και την Αλβανία.

Δέλβινο και Τσαμουριά

δεν τα δίνουν τα παιδιά

για νιζάμ του βασιλιά

του Γιουνάν του κερατά

που 'καμε πέντε παιδιά

να ζαπώσει την Τουρκιά

κι όλη την Αρβανιτιά

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι την εποχή εκείνη με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (3-3-1878) η Ελλάδα είχε ήδη προσαρτήση τη Θεσσαλία και τμήμα της Ηπείρου μέχρι τον Άραχθο.

Δέλβινο: Εννοείται ολόκληρη η περιοχή του Δέλβινου, του οποίου η πρωτεύουσα ήταν τότε έδρα διοίκησης.

Τσαμουριά : Περιοχή της Ηπείρου που περιλαμβάνει τις σημερινές περιοχές Φιλιατών, Μαργαριτίου και Παραμυθιάς. Δηλαδή ο σημερινός Νομός Θεσπρωτίας που ιδρυθηκε το 1928 για να ελέγχουν καλύτερα τους μουσουλμάνους

Νιζάμ : Τουρκική λέξη που σημαίνει στρατός, (νιζάμης = ο οπλίτης του τουρκικού στρατού)

Γιουνάν : Έλληνας (και Γιουνανιστάν η Ελλάδα). Η λέξη χρησιμοποιείται από τους Τούρκους μέχρι σήμερα, και προέρχεται από την ελληνική λέξη Ίων.

Παιδιά : Στην Ήπειρο, όπως και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η λέξη παιδί, ενοούν κυρίως τα άγόρια .Έτσι και εδώ νοούνται τα αρσενικά παιδιά του Γεωργίου Α΄ (Κωνσταντίνος, Γεώργιος, Νικόλαος, Ανδρέας και Χριστόφορος).

Ζαπώνω : Ιδιοποιούμαι κάτι παράνομα, καταλαμβάνω αυθαίρετα

Μια μορφή του τραγουδιού,που δεν θα την ακούσετε εδώ, αποτελεί απάντηση μίσους στη πραγματική ιστορία του τραγουδιού, και είναι πολύ διαδεδομένη ακόμη και σήμερα, το χορεύουν οι Δεξιοί και Ακροδεξιοί. Η συγκεκριμένη εκδοχή γνωρισε μεγάλη απήχηση στους κύκλους αυτούς και προσπαθούσαν να το συνδέσουν με το πολιτικό σύστημα της Αλβανίας και τις γνωστές αλυτρωτικές κραυγές περί σκλαβωμένων αδελφών, τα γνωστά στους κατοίκους της παραμεθορίου θέατρα το βράδυ της Ανάστασης, με παρακλήσεις και μεγάφωνα. (Περιέργως πως, μόλις δημιουργήθηκε αρχιεπισκοπή στην Αλβανία, σταμάτησε το ενδιαφέρον για την "σκλαβωμένη μας αδελφή". Είναι η ίδια περίπτωση με το "Γρίβα σε θέλει ο βασιλιάς..." που όλοι οι βασιλόφρονες ήθελαν να το χορεύουν και δημιουργούνταν φασαρίες. Παρ' όλο που το τραγούδι είναι άκρως αντιβασιλικό.)

Πολλοί λαϊκοί οργανοπαίχτες δεν δέχονται να το τραγουδήσουν.

Δυστυχώς όμως το έχουν τραγουδήσει μεγάλοι λαϊκοί τραγουδιστές για να εξυπηρετήσουν το σύστημα (ας μην αναφέρω ονόματα).