ΟΙ ΚΛΕΦΤΕΣ:O Μερακλίδικος χορός με χορευτικούς βηματισμούς που ανταποκρίνονται στην αγερωχία και το ψυχικό σθένος των Κλεφτών

Κλέφτες , Χορός στην Ηπειρο σε 6σημο ρυθμό. 

Κυκλικός χορός που χορευόταν κυρίως στην περιοχή του Σουλίου και των Αγράφων. Είναι λεβέντικος αντρικός χορός σε τέσσερα επαναλαμβανόμενα χορευτικά μοτίβα των έξι κινήσεων το καθένα. Το τραγούδι του χορού αναφέρεται στην προσπάθεια του Αλή Πασά να εξαγοράσει τους κλέφτες δίνοντάς τους ανταλλάγματα.

Κλέφτες παλιοί

Είναι παλιότερη εκδοχή του προηγούμενου χορού, ο οποίος χορευόταν κυρίως με αυτοσχεδιασμούς, με στροφές, καθίσματα και γονατίσματα. Ενώ είναι κυρίως αντρικός χορός, στην περιοχή Ελεούσα των Ιωαννίνων χορευόταν και από γυναίκες και τότε το χορευτικό του μοτίβο περιελάμβανε επτά κινήσεις με φορά προς τα δεξιά και επαναλαμβανόταν το ίδιο με φορά προς τ’ αριστερά.

Κλέφτες (παλιοί)

Κυκλικός αργός χορός της περιοχής των Ιωαννίνων, του Ζαγοριού και των Τζουμέρκων, κυρίως αντρικός. Χορεύονταν με κινητικά μοτίβα που διέφεραν όχι μόνο από χωριό σε χωριό αλλά και από χορευτή σε χορευτή. Χόρευαν δηλαδή με ελεύθερα κινητικά μοτίβα πάνω στον ρυθμό του τραγουδιού, όπως στροφές, καθίσματα και γονατίσματα, χωρίς ν’ ακολουθούν ορισμένη σειρά, ενώ οι υπόλοιποι χορευτές ακολουθούσαν με αργά περπατητά βήματα, ή στέκονταν κατά την ώρα που ο πρώτος χορευτής αυτοσχεδίαζε στον τόπο.

Μερακλίδικος χορός οι Κλέφτες με χορευτικούς βηματισμούς που ανταποκρίνονται στην αγερωχία και το ψυχικό σθένος των Κλεφτών. Είναι από τους πλέον λεβέντικους ηπειρώτικους χορούς που χορεύεται σήμερα σε όλη την Ήπειρο πάντα βέβαια προσαρμοσμένος στις παραλλαγές του πλησιέστερου τόπου  όπου χορεύεται. Ο ηπειρώτικος λαός περήφανος και εκλεπτυσμένος διαχρονικά τίμησε όπως  τους άξιζε τους ηρωικούς Κλέφτες. Ο πολιτισμός είναι αυτός που μεταλαμπαδεύει παραστατικά με λιτό μουσικοχορευτικό τρόπο την εθνική συνεισφορά των ανθρώπων αυτών που αφιέρωσαν τη ζωή τους στον προεπαναστατικό τουλάχιστο Αγώνα. Δεν είναι  άγονη προγονοπληξία η μουσικοχορευτική μνημόνευσή τους αλλά εθνική επιταγή, εμπέδωση των εθνικών ιδεωδών για την κατανόηση της πεμπτουσίας της εθνικής ελευθερίας, το αναιώνιο σύμβολο κάθε ανθρώπου που πιστεύει στην ύπαρξη των έθνους

ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ 

Ήπειρος:

Ο χορός Κλέφτες, ο οποίος έχει διπλήν σύνθεσιν, ενθυμίζει παλαιά αρματωλίκια τα οποία είχαν τα λημέρια τους εις τα Τζουμέρκα, εις τα Αγραφα, εις την Πίνδον και εις το Σούλι. Μαρτυρεί άλλωστε την προέλευσίν του αυτήν και το τραγούδι του: "Οι κλέφτες από τ' Αγραφα, οι κλέφτες απ' το Σούλι".
[Κουσιάδης 1951;, 37]

 Ζίτσα και Κόνιτσα Ηπείρου:

 Ανακαλύφθηκε και κινηματογραφήθηκε ο χορός Κλέφτες στις αντίστοιχες παραλλαγές.
-[Στράτου 1970;, αδημ.]

Πωγώνι:

Μεταξύ των χορών ήταν οι Κλέφτες.
-[Υφαντής 1972, 193] 

Ηπειρος:

Οι Κλέφτες είναι ανδρικός κυκλικός χορός με λαβή από τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες. Το μουσικό του μέτρο είναι 3σημο και τα βήματά του είναι 22, που ολοκληρώνονται σε 8 μουσικά μέτρα. Περιγραφή βημάτων και σχήμα πελμάτων.
-[Κόκκινος 1987, 220] 

 Συρράκο Ιωαννίνων,

Βλάχοι: Κυκλικός χορός που χορευόταν από τους άντρες σε όλες τις χορευτικές εκδηλώσεις εκτός από τα πανηγύρια, σε 6σημο ρυθμό. Το όνομα το πήρε από το ομώνυμο τραγούδι που συνοδεύει τον χορό και αναφέρεται στους κλέφτες. Τους Κλέφτες χόρευε ο πρωτοχορευτής με ελεύθερα κινητικά μοτίβα πάνω στον αργό ρυθμό του χορού, όπως στροφές, καθίσματα και γονατίσματα, ενώ οι υπόλοιποι ακολουθούσαν περπατητά ή στέκονταν. Σήμερα χορεύεται και από τις γυναίκες, που αυτοσχεδιάζουν όπως οι άντρες.
-[Δήμας 1989, 84]

Ηπειρος: 

Οι Κλέφτες είναι ο κατ' εξοχήν αντρικός αυτοσχεδιαστικός χορός μαζί με τον Οσμαν-Τάκα και το Μπεράτι. Στην δισκογραφία των 78 στροφών σώζονται δύο μελωδίες για τον χορό Κλέφτες με τις ονομασίες "Κλέφτες παλιοί" και "Κλέφτες βελτσιστινοί".
-[Ρούμπας 1992, αδημ.] 



Πηγή : Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Χορού , Ευρετήριο : E-8AC62