15o ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΘΡΑΚΗ-ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΚΡΙΤΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ

 Το 15ο Ηπειρωτικό Αντάμωμα Μακεδονίας & Θράκης  που κορυφώνεται στις 16 Ιουνίου  αναμένεται και  φέτος πλούσιο σε δράσεις. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων στην Ορεστιάδα. Πάνω από δεκαπέντε  χορευτικά συγκροτήματα θα λάβουν μέρος ενώ οι χορευτές αυτών θα φιλοξενηθούν σε διάφορα ξενοδοχεία όλου του Νόμου .

Ο Σύλλογος Ηπειρωτών Νομού Ροδόπης ίσως ο αρχαιότερος σύλλογος στην Κομοτηνή θέλοντας να προβάλει στην κοινωνία της πόλης μας και την περιφέρεια μας την πολύχρονη συμμετοχή στην πολιτική, πολιτιστική ,οικονομική ζωή του τόπου από το 1920 μέχρι και σήμερα με τέσσερις (4) Δημάρχους επί δεκαετίες ευεργέτες , δωρητές, συνδρομητές σε έργα, συμμετέχοντας με το χορευτικό του σε όλα τα Ανταμώματα θα βρεθεί και στο 15 Αντάμωμα Ηπειρωτών Μακεδονίας & Θράκης που φέτος θα πραγματοποιηθεί  την Κυριακή 16 Ιουνίου 2019 στην Ορεστιάδα.

  

Το Αντάμωμα των Ηπειρωτών είναι μια ευκαιρία, η οποία δίνεται για μια φορά το χρόνο, να ξανασμίξουν όλοι οι Ηπειρώτες της Μακεδονίας και Θράκης που ζουν μακριά από την Ήπειρό και όλοι μαζί σαν φίλοι και συγγενείς,να θυμηθούμε τον τόπο μας. Με τους ήχους του κλαρίνου, του λαούτου και με συνοδεία τους τραγουδιστές μας, όλοι μαζί τραγουδάμε για την ξενιτιά, τον έρωτα, την ατέρμονη αγάπη που έχει ο καθένας από μας για τον τόπο του. Έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί τόσα πολλά για τα ηπειρώτικα παραδοσιακά πανηγύρια, αλλά και πάλι δεν αποτυπώνουν τη συναισθηματική αξία που έχουν για όλους. Μικρούς και μεγάλους.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτός ο θεσμός των πανηγυριών, που επιβίωσε μέσα από πολέμους, φτώχεια, ξενιτιά, δεν θα πάψει ποτέ να υφίσταται. Και ο λόγος είναι ένας και μοναδικός. Γιατί όλη αυτή η διαδικασία, η τελετουργία πιο συγκεκριμένα, είμαστε εμείς οι Ηπειρώτες. Βρίσκεται στις καρδιές μας, στο είναι μας. Πάντα ότι και να γίνει, όπου και αν βρισκόμαστε, η Ήπειρος είναι μέσα μας και μας καλεί να επιστρέψουμε και να ξαναβρεθούμε με τους αγαπημένους μας, στον τόπο των προγόνων μας, στον τόπο μας, στο σπίτι μας.

Με πρωτοβουλία της Αδελφότητας Ηπειρωτών Ξάνθης, Χρυσούπολης και Δράμας ξεκίνησε το αντάμωμα πριν από δεκαπέντε χρόνια και από τότε έγινε θεσμός Αξίζει να αναφερθεί ότι η εν λόγω πρωτοβουλία που αποτελεί τη μοναδική εκδήλωση των Ηπειρωτών Αν. Μακεδονίας & Θράκης και τιμάται από χιλιάδες επισκέπτες ενώ η εθελοντική προσφορά των μελών και φίλων του κάθε συλλόγου που το διοργανώνει  για την εξυπηρέτηση του κόσμου είναι πραγματικά συγκινητική.

 Σκοπός του ανταμώματος είναι η σύσφιξη των σχέσεων των Ηπειρωτών, η μεταλαμπάδευση στους νεότερους της τοπικής παράδοσης και ιστορίας των Ηπειρωτών που ξενιτεύτηκε από τον τόπο και δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή της Μακεδονίας και Θράκη. Οι Ηπειρώτες πιστοί πάντα στις παραδόσεις των προγόνων όπου και αν βρέθηκαν στο διάβα των αιώνων δεν λησμόνησαν ποτέ τα πανηγύρια των περιοχών του τόπου τους. Οι μνήμες που έγιναν βίωμα ακόμα και στις νεότερες γενιές μέσα από τις αφηγήσεις οδήγησαν στην συνέχιση αυτής της παράδοσης σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη.

Το φετινό αντάμωμα το 15ο στην σειρά θα διεξαχθεί από τις 9 Ιουν 2019 έως 16 Ιουν 2019 με πολλές δράσεις.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων είναι το εξής:

* Κυρ 9 Ιουν 19 - Άφιξη Ιερών Λειψάνων Αγ. Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις (Πολιούχου Αγίου των Ιωαννίνων)

Απότμημα από το Ιερό Λείψανο του Αγίου ενδόξου Νεομάρτυρος Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις, θα υποδεχθεί  η  πόλη της Ορεστιάδας.

Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις

Μαρτύρησε στις 17 Ιανουαρίου 1838 στα Ιωάννινα.Ο άγιος νεομάρτυς Γεώργιος, ο πολιούχος των Ιωαννίνων , καταγόταν από ένα χωριό των Γρεβενών, το οποίο ονομαζόταν Τζούρχλη, σήμερα Άγιος Γεώργιος.Ήταν φτωχός και αγράμματος άνθρωπος. Σε ηλικία οκτώ ετών έμενε ορφανός. Και από τους δύο γονείς του. Όταν μεγάλωσε εργαζόταν ως ιπποκόμος σε κάποιον τούρκο αγά .Οι Τούρκοι ,όπως συνήθιζαν, δεν τον αποκαλούσαν με το όνομά του αλλά Γκιαούρ Χασάν.

Το έτος 1836 ο αγάς, τον οποίο υπηρετούσε ο άγιος, εγκαταστάθηκε για υπηρεσιακούς λόγους στα Ιωάννινα. Εκεί στα Ιωάννινα ο άγιος αρραβωνιάστηκε με μια νέα ονόματι Ελένη, ορφανή και αυτή από γονείς, πτωχή υλικά αλλά πλούσια ψυχικά. Κάποιος Χότζας , ο οποίος γνώριζε τον άγιο και άκουγε να τον φωνάζουν Γκιαούρ Χασάν παραξενεύτηκε που αρραβωνιάστηκε Χριστιανή και τον κατηγόρησε στο δικαστήριο πως ενώ είναι μουσουλμάνος παντρεύεται Χριστιανή.Μπροστά στο δικαστήριο ο άγιος ομολόγησε πως είναι Χριστιανός. Ο δικαστής δεν πείστηκε και τον έστειλε στον βεζύρη , όπου ανακρινόμενος ο άγιος ομολόγησε ξανά τη χριστιανική του πίστη. Ο βεζύρης μάλιστα κάλεσε και τον αφέντη του αγίου, ο οποίος επιβεβαίωσε την χριστιανική του ιδιότητα, πράγμα το οποίο καταγράφηκε στον κώδικα του δικαστή, πως είναι Χριστιανός. Μετά το γεγονός αυτό έκανε τον γάμο του με την Ελένη.Στο μεταξύ ο αφέντης του μετατέθηκε στην Προύσα της Μ. Ασίας, όπου αρχικά τον ακολούθησε, αργότερα όμως επέστρεψε στα Ιωάννινα. Προσκολλήθηκε σε κάποιον αγά πάλι ως ιπποκόμος. Όταν έφυγε και αυτός ο άγιος δεν τον ακολούθησε αλλά παρέμεινε με την οικογένειά του , διότι στο μεταξύ η σύζυγός του γέννησε γιό τον οποίο βάπτισαν με το όνομα Ιωάννη.Κάποια μέρα ο άγιος πηγαίνοντας στην αγορά για αναζήτηση εργασίας συνάντησε εκείνον τον Χότζα που τον είχε κατηγορήσει. Μόλις τον είδε εκείνος αμέσως τον άρπαξε και του λέει :

Μέχρι πότε θα παίζεις με την πίστη ; Ή Τούρκος ή Χριστιανός ;

Ο άγιος του ζητούσε να τον αφήσει, έτυχε μάλιστα να περνά εκείνη την ώρα ο κουνιάδος του, ο οποίος προσπαθούσε να τον βγάλει από τα χέρια του χότζα.Εξαιτίας της φασαρίας στο μεταξύ μαζεύτηκαν και άλλοι Τούρκοι και Ρωμιοί. Απέναντι ακριβώς ήταν το σπίτι του πασά , ο οποίος βλέποντας τη φασαρία έστειλε ανθρώπους του και τους έφεραν μπροστά του. Ο χότζας κατηγόρησε τον άγιο πως, ενώ ήταν τούρκος, τώρα έγινε Χριστιανός. Στη σχετική ερώτηση του πασά ο άγιος απάντησε με πολύ θάρρος, Χριστιανός γεννήθηκα και Χριστιανός θα πεθάνω. Ο πασάς τότε τον έστειλε στον δικαστή.Ο δικαστής μολονότι γνώριζε την υπόθεση ρώτησε τον άγιο: Χριστιανός είσαι εσύ ;Στην καταφατική απάντηση του αγίου του λέει πάλι : Κάποτε ήσουν Χριστιανός αλλά τώρα είσαι Τούρκος. Όχι, όχι, του απάντησε ο άγιος, Χριστιανός είμαι καθώς κι εσύ το ξέρεις και είναι περασμένο και στα χαρτιά σου.Ναι, του λέει ο δικαστής, αλλά τότε ήταν ένας ο μάρτυρας ,τώρα όμως μαρτυρούν πολλοί πως είσαι Τούρκος. Σύμφωνα με τη μαρτυρία τους , ένα από τα δύο πρέπει να κάμεις , ή να γίνεις Τούρκος ή να θανατωθείς.

Κάνε ό,τι θέλεις ,ήταν η απάντηση του αγίου.

Τότε , αφού τον ήλεγξαν αν του είχαν κάνει περιτομή και δεν βρήκαν τίποτε , τον οδήγησαν στον ανθύπατο. Μετά από νέα ανάκριση και ομολογία τον έκλεισαν στη φυλακή. Εκεί βρίσκονταν δύο Χριστιανοί από τη Βούρμπιανη, οι οποίοι τον ρώτησαν για την υπόθεσή του και ,όταν έμαθαν πως ήταν για την πίστη, τον παρότρυναν να μείνει σταθερός και αν χρειαστεί να μαρτυρήσει ακόμη.

Την άλλη μέρα τον οδήγησαν πάλι στον δικαστή, ο οποίος με τους παρακαθημένους του τον προέτρεπε να εξισλαμισθεί. Ο άγιος έμενε σταθερός λέγοντας : Χριστιανός και Χριστιανός πεθαίνω.Τον οδήγησαν τότε πάλι στη φυλακή, τον ξάπλωσαν, κάτω του έβαλαν τα πόδια στο τιμωρητικό ξύλο και πάνω του τοποθέτησαν μια πλάκα βάρους πενήντα οκάδων περίπου.Ο άγιος κοιμήθηκε σαν να ήταν σκεπασμένος με πάπλωμα. Το πρωί τον ρωτούσαν οι άλλοι φυλακισμένοι : πώς πέρασες τη νύχτα, αδελφέ ; εμείς φοβηθήκαμε μήπως πεθάνεις από το βάρος της πλάκας.Δεν κατάλαβα τίποτα, τους απάντησε ο άγιος, μάλιστα είδα και όνειρο, ένα νέο ασπροφορεμένο που μου είπε : μη φοβάσαι, Γεώργιε.Τον οδήγησαν και πάλι στο δικαστήριο, όπου ο άγιος ομολόγησε για τρίτη φορά τον Χριστό.Ήρθε η ώρα να βγάλω απόφαση, του λέει ο δικαστής, να καταδικαστείς.Χωρίς να φοβηθεί ο άγιος, με πολύ θάρρος του απάντησε:

Κάνε ό,τι θέλεις, δεν φοβούμαι τίποτε, όχι μια απόφαση μα εκατό να βγάλεις.

 Βλέποντας την γενναιότητά του ο δικαστής για μια στιγμή σκέφτηκε να τον ελευθερώσει ,όμως ο τουρκικός όχλος φώναζε να θανατωθεί ως υβριστής του Ισλάμ.Έτσι εκδόθηκε καταδικαστική απόφαση. Την ώρα εκείνη ,λένε, μια μεγάλη αστραπή έσκισε τον ουρανό, συνοδευόμενη από ένα τρομερό κρότο ενώ συγχρόνως έγινε αναβρασμός στη λίμνη ώστε οι άνθρωποι φοβήθηκαν.Οι Μητροπολίτες Ιωαννίνων , Άρτης και Γρεβενών προσπάθησαν με την παρέμβασή τους να τον ελευθερώσουν αλλά δεν κατάφεραν τίποτα.

Μέχρι να γίνει η εκτέλεση έκλεισαν τον Γεώργιο στη φυλακή, όπου δεν σταμάτησαν να τον ενοχλούν οι Τούρκοι με διαφόρους απεσταλμένους τους να αρνηθεί τον Χριστό.

Από την άλλη μεριά οι Χριστιανοί φυλακισμένοι τον στήριζαν και τον παρακινούσαν να μείνει σταθερός στην πίστη, ώστε υπομένοντας λίγο πόνο να βρεθεί κοντά στον Χριστό.

 Την άλλη μέρα, εορτή του Αγίου Αντωνίου, οι δήμιοι τον οδήγησαν στον τόπο της εκτέλεσης.Ο άγιος δόξασε τον Θεό και χάρηκε που τον αξίωνε να μαρτυρήσει για το όνομά Του.Ήταν θαυμαστό να τον βλέπει κανένας πως έτρεχε , με πόση χαρά και αγαλλίαση, σα να μην πατούσε στη γη, λες και πετούσε στον αέρα. Το πρόσωπό του κυριολεκτικά άστραφτε από χαρά.Όταν έφθασαν στον τόπο της εκτέλεσης , στην πύλη του φρουρίου, ομολόγησε για τελευταία φορά : Χριστιανός είμαι, προσκυνώ τον Χριστό μου και την Δέσποινά μου Θεοτόκο.Παρακάλεσε τους δημίους να του λύσουν τα χέρια, έκανε το σημείο του σταυρού και φώναξε προς τους Χριστιανούς : Συγχωρέστε με , αδελφοί και ο Θεός να σας συγχωρήσει. Κι όπως έλεγε αυτά ,τον απαγχόνισαν. Ήταν τριάντα ετών.Το λείψανό του έμεινε τρία μερόνυχτα, κατά τη συνήθεια, κρεμασμένο. Κάθε νύχτα ερχόταν ουράνιο φως και τον περιέβαλε. Μετά τις τρεις ημέρες ,ύστερα από παράκληση του συλλόγου των ιπποκόμων , δόθηκε άδεια ταφής.Μετέφεραν το άγιο λείψανο στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου, όπου ήσαν συγκεντρωμένοι οι Μητροπολίτες, ο κλήρος και πλήθος Χριστιανών. Αφού το ετοίμασαν για την ταφή στο παρεκκλήσιο της Αγίας Μαρίνης έψαλαν την ακολουθία με δάκρυα συγκίνησης και χαράς. Το ενταφίασαν στην αυλή, στην βόρεια πλευρά του ναού.Αργότερα χτίστηκε παρεκκλήσιο που περιέβαλε τον τάφο.Αμέσως ακολούθησαν άπειρα και καταπληκτικά θαύματα.Το έτος 1975 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων, τα οποία ευρίσκονται στον νεόδμητο ναό προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρος.

* Δευτ 10 - Παρ 14 Ιουν 19 - Έκθεση παραδοσιακής ηπειρώτικης αυθεντικής φορεσιάς και φωτογραφίας εποχής

Στην άπειρο Ήπειρο, υπάρχουν παραλλαγές φορεσιών, όπως η γιορτινή, η καθημερινή, του πένθους, του γάμου κ.λπ., οι οποίες διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και από τάξη σε τάξη.

Ιδιαίτερα είναι τα σεγκούνια και οι νυφιάτικες μπροστοποδιές της Ηπείρου.

Τα αστικά κέντρα είχαν πολυτελείς ενδυμασίες, τα χωριά είχαν λιτές και σοβαρές.

Στα Ιωάννινα φορέθηκε η πλουσιότερη από τις γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές της Ελλάδος. Το ξεχωριστό της τμήμα ήταν το πιρπιρί, που γεμάτο αστραφτερά κεντήματα έκανε τη φορεσιά να θεωρείται βαρύτιμη και πολύτιμη και να ξεχωρίζει από όλες τις γυναικείες φορεσιές της Ελλάδος.

Στα χωριά οι γυναίκες φορούσαν το σιγκούνι, έναν αμάνικο επενδύτη από μάλλινο ύφασμα, ανοιχτό εμπρός και κατακόρυφα.  Στολιζόταν με επίρραπτη κόκκινη τσόχα και κεντήματα με πολύχρωμα κορδόνια, κορδονέτα και γαϊτάνια.

* Παρ 14 Ιουν 19 - Συνέδριο για τους Αρβανίτες του βορείου Έβρου

Οι Αρβανίτες της Ανατολικής Θράκης προέρχονται από την περιοχή της Βορείου Ηπείρου και συγκεκριμένα από την περιοχή της Κορυτσάς και της Κολώνιας. Κύρια κοιτίδα τους είναι το Βιθκούκι και δευτερευόντως η Κιουτέζα και το Κιάφσεζ και η μητρική τους γλώσσα ήταν μια διάλεκτος της νοτίου τοσκικής αλβανικής γλώσσας. Η ορεινή περιοχή του Βιθκουκίου αποτέλεσε τον τόπο καταφυγής χιλιάδων ορθοδόξων χριστιανών, οι οποίοι μετανάστευσαν από πιο πεδινές περιοχές της Ηπείρου και της Αλβανίας έπειτα από την οθωμανική κατάκτηση στα τέλη του 15ου αιώνα.(πηγη:el.wikipedia.org)

* Σαβ 15 Ιουν 19 (βράδυ) - Θρακιώτικο Παραδοσιακό Πανηγύρι με τον Ακριτικό Ήχο

Η Θράκη συναντά την Ήπειρο

Θα ξεκινήσει η βραδιά με τα χορευτικά Θρακιώτικων Συλλόγων τα οποία θα παρουσιάσουν χορούς της Θράκης. Θα ακολουθήσει   μια μοναδική Βραδιά Θρακιώτικης Μουσικής και Χορού για όλο τον κόσμο, όπου τα αρχέγονα παραδοσιακά θρακιώτικα όργανα του μουσικού σχήματος Ακριτικός Ήχος, θα θύμισουν στους παλαιότερους προσωπικά βιώματα της Θρακής  και θα ταξιδέψουν τους νεώτερους σε όλες τις γωνιές του Θρακικού χώρου.Εκεί, στα ατελείωτα θρακιώτικα πανηγύρια, που όλα ήταν αυθεντικά με ανθρώπους απλούς.Τότε που ο κόσμος γλεντούσε με τα αυτιά και τη ψυχή και όχι με τα μάτια…!

* Κυρ 16 Ιουν 19 (πρωϊ) - Αντάμωμα Ηπειρωτών Μακεδονίας Θράκης

Μοναδική εμπειρία την οποία αξίζει να ζήσουν όλοι είναι  η «πατινάδα» στους κεντρικούς δρόμους της Ορεστιάδας  με τη συμμετοχή χορευτικών τμημάτων και η συνάντηση τους στην πλατεία της Ορεστιάδας φτιάχνοντας ένα χοροστάσι  από 300 περίπου  χορευτές των οποίων θα φορούν πολύχρωμες  παραδοσιακές ενδυμασίες και θα παρουσιάσουν χορούς από την Ήπειρο υπό τους ήχους του κλαρίνου δίνοντας στην πλατεία την Ορεστιάδας και το βορειότερο τμήμα της Ελλάδας βροντερό παρών Ηπειρωτικής  παράδοσης .

* Κυρ 16 Ιουν 19 (μεσημέρι) - Ηπειρώτικο Παραδοσιακό Πανηγύρι με την κομπανία των Κ. Βέρδη κ΄ Γ. Πατσούρα

Στις όχθες του Αρδα ποταμού σε υπέροχο χώρο θα στηθεί το χοροστάσι όλων των Ηπειρωτών .Θα ανταμώσουν με τους ήχους του κλαρίνου και θα στηθεί ένα πραγματικά Ηπειρώτικο πανηγύρι που θα ακουστεί μέχρι τα βάθη της Ανατολής .

Αξίζει να αναφέρουμε την βοήθεια και τη στήριξη για την πραγματοποίηση  του ανταμώματος  από το Δήμαρχο Ορεστιάδας και τον υπεύθυνο πολιτισμού του Δήμου Ορεστιάδας που στην πρόσκληση τους αναφέρουν τα εξής:

Όταν οι Ηπειρώτες ανταμώνουν τότε ξυπνάνε μνήμες και η νοσταλγία καλά κρατεί. Τότε οι αποστάσεις δεν έχουν νόημα. Η διάθεση με όσους κουβαλούν την ίδια νοσταλγία με σένα είναι μεγαλύτερη. Είναι αυτή η διάθεση που αφήνει τη στιγμή να κυλήσει, για να ξυπνήσει η ψυχή του Ηπειρώτη και μέσα από το τραγούδι και τους χορούς να αναριγήσει. Είναι ο δικός μας τρόπος να ανασταίνουμε την Ήπειρο μέσα μας, έστω και αν βρισκόμαστε χιλιόμετρα μακριά.

ΚΑΛΩΣ ΝΑ ΑΝΤΑΜΩΣΟΥΜΕ!!!!!!!!